การประหยัดน้ำแบ่งปันน้ำใจ

การประหยัดน้ำแบ่งปันน้ำใจ

เริ่มต้นปี 2559 ข่าวภัยแล้งเป็นประเด็นทางสังคมและสิ่งแวดล้อมเรื่องหนึ่งที่มีการนำเสนออย่างต่อเนื่อง เพราะมีหลายปัจจัยที่บ่งบอกว่าภัยแล้งปีนี้มีวี่แววจะรุนแรงในรอบหลายปี ไม่ว่าจะเป็นการพยากรณ์ว่าฤดูฝนจะมาช้ากว่าปกติและปริมาณน้ำฝนก็น้อยลง และระดับน้ำในเขื่อนหลักของประเทศที่กักเก็บน้ำไว้ใช้สำหรับฤดูแล้งของปีนี้ก็มีปริมาณน้อยกว่าปีที่ผ่านมาเป็นอย่างมาก แถมยังส่อเค้าว่าจะหมดลงและไม่เพียงพอต่อปริมาณการอุปโภคทั้งในภาคเกษตรกรรมและภาคครัวเรือน

ภัยแล้ง หมายถึง ความแห้งแล้งของลมฟ้าอากาศอันเกิดจากการที่มีฝนน้อยกว่าปกติ หรือฝนไม่ตก ต้องตามฤดูกาลเป็นระยะเวลานานกว่าปกติและครอบคลุมพื้นที่บริเวณกว้างทำให้เกิดการขาดแคลนน้ำดื่มน้ำใช้ พืชพันธุ์ไม้ต่างๆ ขาดน้ำ ทำให้ไม่เจริญเติบโตตามปกติ เกิดความเสียหายและความอดอยากทั่วไป ภัยแล้งในประเทศไทยเกิดจากปริมาณน้ำฝนที่น้อยกว่าปกติและมีปัจจัยที่เป็นสาเหตุให้เกิดภัยแล้งอีกหลายประการ เช่นระบบการหมุนเวียนของบรรยากาศ การเปลี่ยนแปลงส่วนผสมของบรรยากาศ การเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างบรรยากาศกับน้ำทะเลหรือมหาสมุทร ดังนั้นการเกิดภัยแล้งจึงมิใช่เกิดจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งเพียงอย่างเดียว (ศูนย์สารสนเทศสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.2551)

รับมือภัยแล้งครั้งใหญ่ “แบ่งน้ำใช้ ปันน้ำใจ สู้ภัยแล้ง”

เกษตรกร ชาวนาชาวไร่โดนก่อน!  เกษตรกรรม...โดยเฉพาะการทำนาถือว่ามีการใช้น้ำปริมาณมากที่สุดเทียบกับการทำสวนทำไร่อื่นๆ ในบางพื้นที่มีการทำนาถึง 3 รอบใน 1 ปี แต่ด้วยสถานการณ์ปริมาณน้ำ หน่วยงานรัฐก็ได้ออกนโยบายงดการทำนาปรังในหลายพื้นที่ พร้อมทั้งแจ้งเตือนเกษตรกรให้ทราบถึงความเสี่ยงที่น้ำจะไม่พอเพียงสำหรับการทำนาจนถึงฤดูเก็บเกี่ยว

กรมส่งเสริมการเกษตรแนะนำให้เกษตรกรปลูกพืชใช้น้ำน้อยแทนในฤดูแล้ง อย่างเช่นถั่วเหลือง ถัวเขียว ถัวลิส่ง เพราะนอกจากจะได้ประหยัดน้ำในเกาเกษตรแล้ว ยังได้พักดินจาการทำนาและพืชตระกูลถั่วยังช่วยบำรุงดินได้ด้วย แต่เหมือนเกษตรกรบางกลุ่มยังไม่เห็นด้วยและมีข้อโต้แย้งกับนโยบายนี้ อาจจะเป็นเพราะยังขาดความรู้ในการเพาะปลูกพืชที่ไม่เคยปลูกมาก่อนและยังกังวลกับราคาผลผลิตเมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยว

ตัวอย่างข้อโต้แย้งของเกษตรกรต่อนโยบายการงดทำนาปรัง
   -   น้ำผ่านหน้าบ้าน ทำไมฉันจะเอามาใช้ไม่ได้
   -   ให้ปลูกพืชใช้น้ำน้อย แต่ก็ไม่มีน้ำให้ใช้
   -   ตอนน้ำท่วมให้ฉันเป็นแก้มลิง ตอนน้ำแล้งให้ฉันงดปลูกข้าว
   -   เคยเรียกผู้ประกอบการอุตสาหกรรม สนามกอล์ฟมาชี้แจงอย่างนี้หรือไม่
   -   คนกรุงเทพฯและปริมณฑลใช้น้ำวันวันละ 5 ล้าน ลบ.ม. 4 เดือนใช้น้ำ 500 ล้าน ลบ.ม.
ถ้าเอาน้ำจำรวนนี้ไปทำนาได้ 400,000 ไร่ ขายข้าวได้ 2,600 ล้านบาท แต่ถ้าเอาไปทำน้ำประปาขายได้ 6,000 ล้านบาท พวกฉันไม่เห็นได้อะไรเลย